Πηγές Αραβησσού: Στις νότιες παρυφές του Πάικου αναβλύζουν οι Πηγές του Αραβησσού από τις οποίες, υδροδοτείται η πόλη της Θεσσαλονίκης.
Ο επισκέπτης κινούμενος δυτικά των Γιαννιτσών με πυξίδα το βουνό Πάϊκο θα φθάσει στις νότιες παρυφές του όπου αναβλύζουν οι Πηγές της Αραβησσού.
Στο χώρο ανάβλυσής λειτουργεί αντλιοστάσιο, το οποίο τροφοδοτεί με πόσιμο νερό την πόλη της Θεσσαλονίκης. Οι 11 γεωτρήσεις παροχετεύουν 4.700 κυβικά μέτρα νερού την ώρα.
Το νερό συγκεντρώνεται σε τρία φρεάτια στράγγισης και στη συνέχεια οδηγείται στο φρεάτιο υδροληψίας. Από εκεί μέσω αγωγού μεταφέρεται στην πόλη της Θεσσαλονίκης.
Τον υδάτινο πλούτο των Πηγών συμπληρώνουν η Πηγή του Πλατάνου, άλλες, μικρότερες αναβλύσεις και το ποτάμι ορίζοντας μια φύση γόνιμη, φιλόξενη, σκιερή.
Τα πλεονεκτήματα των Πηγών της Αραβησσού, η ευλογία του νερού και ο εύφορος κάμπος, έγιναν αντιληπτά ήδη από τα νεολιθικά χρόνια.
Στη θέση «Τούμπα» εντοπίσθηκε νεολιθικός οικισμός της 4ης χιλιετίας π.Χ., η έκταση του οποίου ξεπερνά τα 100 στρέμματα. Βόρεια του προϊστορικού οικισμού στο ύψωμα που φέρει την ονομασία Παλαιόκαστρο, διαπιστώθηκε η ύπαρξη ελληνιστικής πόλης, η οποία είναι γνωστή από το Θουκυδίδη με το όνομα Κύρρος.
Η θέση κατοικήθηκε και κατά τους ρωμαϊκούς και βυζαντινούς χρόνους. Το υστεροελληνιστικό αγαλμάτιο κιθαρωδού Απόλλωνα, οι μαρμάρινες ρωμαϊκές επιγραφές και το σωζόμενο μεσαιωνικό τείχος βεβαιώνουν τη συνεχή κατοίκηση των Πηγών.
Σε απόσταση 1,5 χλμ. από το Παλαιόκαστρο η ανασκαφική έρευνα έφερε στο φως στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ρωμαϊκό οικοδόμημα με εσωτερική αυλή.
Από την τοιχοδομία, τα δάπεδα και τα κινητά ευρήματα κυρίως τα νομίσματα χρονολογείται από τον 1ο αιώνα π.Χ. έως τις αρχές του 5ου αιώνα μ.Χ..
Το κτιριακό αυτό συγκρότημα θα μπορούσε να ταυτιστεί με το Mutatio Scurrio, το σταθμό της Εγνατίας Οδού ανάμεσα στην Πέλλα και την Έδεσσα, όπου στάθμευαν οι ταξιδιώτες για ολιγόωρη ξεκούραση.
Πηγή πληροφοριών: Δήμος Γιαννιτσών