Η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Σερρών αποτελεί ένα σημαντικό και παράλληλα εκπληκτικού κάλλους προσκύνημα για τη Βόρεια Ελλάδα.
Βρίσκεται σε απόσταση 12 χλμ βορειοανατολικά των Σερρών, στα δυτικά μιας βαθιάς χαράδρας του Μενοικίου όρους.
Ο Σερραίος αγιορείτης μοναχός, ερημίτης και μετέπειτα επίσκοπος, Άγιος Ιωαννίκιος ήταν ο πρώτος κτίτορας της μονής το 1270. Το 1300 ο ανιψιός και διάδοχός του, Άγιος Ιωακείμ, έκτισε το Καθολικό, την Τράπεζα και ψηλά τείχη γύρω από την μονή.
Χάρη στη σπάνια πολιτική του διορατικότητα, προείδε τον κίνδυνο από την πιθανή επέκταση των Οθωμανών στη Μακεδονία γι αυτό φρόντισε, στέλνοντας αντιπροσωπεία στην Προύσα, να εξασφαλίσει την έκδοση φιρμανιού (1372) που προφύλασσε για πάντοτε τη Μονή από αυθαιρεσίες των Τούρκων.
Από το 1457 ως το 1462 στη μονή μόνασε ο πρώτος Πατριάρχης μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης Γεννάδιος Σχολάριος, ο οποίος και έμεινε εκεί ως το θάνατο του.
Τάφηκε κοντά στους τάφους των δύο κτιτόρων. Το 1854 έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του, τα οποία φυλάσσονται σε ειδική λάρνακα έως σήμερα.
Το Καθολικό αποτελεί μνημείο βυζαντινής αγιογραφίας, οι τοιχογραφίες του οποίου αποδίδονται στον Μακεδόνα Αγιογράφο Μ. Πανσέληνο. Οι παλαιότερες είναι αυτές που έγιναν κατά τη διάρκεια της ηγουμενίας του δεύτερου κτήτορα Ιωακείμ και διακρίνονται για την εκφραστικότητα, το ρεαλισμό και την παθητικότητα.
Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο και χρονολογείται στα 1804. Δεξιά και αριστερά είναι αναρτημένες οι εικόνες του Χριστού Παντοκράτορα και της Παναγίας Οδηγήτριας που προέρχονται από το αρχικό τέμπλο του Καθολικού και μαζί με το πρώτο στρώμα τοιχογραφιών της Ενάτης αντιπροσωπεύουν την τέχνη της ακμής των Παλαιολόγων.
Το 1917 η μονή λεηλατήθηκε από τους Βούλγαρους, που της στέρησαν μεγάλο αριθμό χειρογράφων και κειμηλίων.
Από το 1986 εγκαταστάθηκε στη μονή γυναικεία αδελφότητα από την Ιερά Μονή Παναγίας Οδηγήτριας Πηλίου, υπό την καθοδήγηση του γέροντος Εφραίμ της μονής Φιλοθέου του Αγ. Όρους. Οι 27 μοναχές προσπαθούν για την ανασύσταση του κτιριακού συγκροτήματος.
Το 2010 χτυπήθηκε από πυρκαγιά που κατέστρεψε πολλούς χώρους της και προκάλεσε μεγάλες ζημιές. Ωστόσο, ευαισθητοποίησε τους απανταχού προσκυνητές και φίλους της να συμβάλουν στην ανοικοδόμησή της.
Εορτάζει στις 29 Αυγούστου την Αποτομή της Κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου.
Τηλ. μονής: 23210-74623