Λίμνη Κερκίνη: Μπορεί κανείς να γράφει ώρες αμέτρητες για τα κάλλη της λίμνης Κερκίνης. Ενας από τους υγροβιότοπους που έχει συμπεριληφθεί στη Σύμβαση Ramsar ως ένας από τους 11 ελληνικούς υγροβιότοπους που προστατεύονται από αυτή.
Η λίμνη Κερκίνη μπορεί να αναφέρεται ως τεχνητή λίμνη (1932), παρ όλα αυτά υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων, το μέγεθός της μεταβάλλεται ανάλογα από το πόσο νερό κατεβάζει ο ποταμός Στρυμώνας (ο κύριος τροφοδότης της λίμνης). Περιβάλλεται από τα Όρη Μπέλες(Κερκίνη), Κρούσσια, Μαυροβούνι και το Άγκιστρο, έχει πλούσια χλωρίδα & πανίδα και προσφέρει εκπληκτικά τοπία και εικόνες στον επισκέπτη. Είναι ζωντανή και πάντα αλλάζει, διαφορετική το χειμώνα και διαφορετική το καλοκαίρι.
Η λίμνη Κερκίνη βρίσκεται στο Β.Δ. τμήμα του Ν.Σερρών, σε απόσταση 40 Km από τις Σέρρες. Είναι τεχνητή λίμνη και κατασκευάστηκε με σκοπό τη συγκράτηση των πλημμυρικών παροχών του Στρυμόνα και την αποθήκευση του νερού για άρδευση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Τροφοδοτείται κυρίως από τον ποταμό Στρυμόνα που έρχεται από τη Βουλγαρία και χύνεται στη λίμνη, στη βόρεια άκρη της.
Ποια ειναι τα είδη πανίδας που θα συναντήσει κανείς επισκεπτόμενος τη λίμνη Κερκίνη;
Πτηνοπανίδα
Ροδοπελεκάνος και αργυροπελεκάνος (Μπαμπούρι),
Κορμοράνος (μεγάλο καραμπατάκι),
Λαγκόνα (μικρό καραμπατάκι),
Στακτοτσικνιάς (γκρίζος ψαροφάγος),
Αργυροτσικνιάς & Λευκοτσικνιάς (άσπρος ψαροφάγος),
Χουλιαρομύτα (κουταλάς),
Φαλαρίδα (τσάγκα)
Επίσης, στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει μεγάλη ποικιλία αρπακτικών πουλιών, όπως: Βασιλαετός, Χρυσαετός, Θαλασσαετός, Κραυγαετός, Στικταετός, Τσίφτης, Φιδαετός, Ψαραετός κ.α.
Ιχθυοπανίδα
Πλατάνα, Σαρδέλλα, Χέλι, Μπριάνα, Ιταλικό, Γριβάδι, Κοκκινοφτέρα, Γουλιανός, Πέρκα, Ασπρόψαρο, Τσιρόνι, Γλήνι, κ.α.
Θηλαστικά
Ζαρκάδι, Τσακάλι, Λύκος, Σκαντζόχοιρος, Αγριόγατα, Λαγός, Βίδρα, Λοβός, Αρουραίος, Κουνάβι, Νυφίτσα, Ποντικός, Τυφλοπόντικας, Αγριογούρουνο, Αλεπού κτλ.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό του υγροβιότοπου της λίμνης Κερκίνης είναι ότι στην περιοχή υπάρχουν αγέλες από βουβάλια από τα ελάχιστα εναπομείναντα στην Ελλάδα.
Επίσης στην περιοχή υπάρχουν 10 τουλάχιστον είδη αμφίβιων (βάτραχοι, σαλαμάνδρες, τρίτωνες), 5 είδη σαλιγκαριών, 19 είδη ερπετών (σαύρες, φίδια, χελώνες) και μια τεράστια ποικιλία εντόμων. Όλα αυτά παίζουν σημαντικό ρόλο στις τροφικές αλυσίδες και συντελούν στο βιολογικό πλούτο της λίμνης.
Χλωρίδα
Ο μεγαλύτερος αριθμός φυτών συναντιέται στο Μπέλες και στα Κρούσια, επειδή στη γύρω της λίμνης περιοχή η έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα έχει περιορίσει τον αριθμό των αυτοφυών ειδών. Ωστόσο η υδρόβια βλάστηση μέσα στη λίμνη παραμένει σημαντική. Χαρακτηριστικά είδη είναι: Το νεροκάστανο ή καρδίτσια, η πιπερίτσα, η άσπρη νεροκολοκυθιά ή νούφαρο και η κίτρινη νεροκολοκυθιά. Στις όχθες και τα κανάλια υπάρχουν κυρίως: καλάμια, βούρλα και ψάθι ή σάζι. Το παραποτάμιο δάσος στις εκβολές του Στρυμόνα αποτελείται κυρίως από βάγιες ή ιτιές, αρμυρίκια ή περένια και ένα ξένο είδος που μεταφέρθηκε από τη Βουλγαρία.
Η ιστορία της λίμνης Κερκίνη
Στις αρχές του αιώνα, η περιοχή όπου είναι σήμερα η λίμνη, καλυπτόταν από μεγάλες ελώδεις εκτάσεις με πλούσια βλάστηση και πυκνά παραποτάμια δάση. Το 1932, με την κατασκευή ενός φράγματος κοντά χωριό Λιθότοπος, καθώς και αναχωμάτων δυτικά και ανατολικά, δημιουργήθηκε η λίμνη Κερκίνη, στη θέση της παλιάς λίμνης Μπάτκοβο.
Σκοπός του φράγματος ήταν η συγκράτηση των νερών του Στρυμόνα για την πρόληψη πλημμυρών, που οφείλονταν στη μεγάλη διακύμανση της ροής του ποταμού. Με την πάροδο του χρόνου όμως, η χωρητικότητα της λίμνης μειώθηκε λόγω των φερτών υλικών που μετέφερε ο Στρυμόνας.
Γι’ αυτό κατασκευάστηκε ένα νέο, ψηλότερο φράγμα, κοντά στο παλιό, το οποίο άρχισε να λειτουργεί τον Απρίλιο του 1982.
Η ανώτερη στάθμη του νερού ανέβηκε 4m και για να αποφεύγονται οι πλημμύρες από την υπερχείλιση, έγιναν αναχώματα στις ανατολικές, δυτικές και νότιες ακτές της λίμνης. Επίσης, έγινε και εκτροπή της κοίτης του Στρυμόνα στο τμήμα από τη γέφυρα Σιδηροκάστρου μέχρι την είσοδό του στη λίμνη.
Η γύρω περιοχή βρίσκεται σε υψόμετρο 30m από την επιφάνεια της θάλασσας, ενώ η ανώτερη στάθμη της λίμνης Κερκίνης κυμαίνεται ανάμεσα στα 30m ελάχιστο στο τέλος του καλοκαιριού και 35m στο τέλος της άνοιξης.
Το μέγιστο βάθος της είναι 10m αλλά στο μεγαλύτερο τμήμα της έχει βάθος 1 εώς 3m. Η επιφάνεια της κυμαίνεται από 55.000 εώς 70.000 στρέματα ανάλογα με το ύψος της στάθμης του νερού.
Όμως, μετά την κατασκευή του φράγματος, το 1932 η μορφή του αρχικού υγρότοπου άλλαξε ριζικά. Συνήθως η ανθρώπινη επέμβαση αναιρεί ή δρα αρνητικά στις φυσικές διαδικασίες.
Η λίμνη Κερκίνη είναι ένα σπάνιο παράδειγμα, όπου με ήπια ανθρώπινη διαχείριση, συνέβη το αντίθετο. Η τεχνητή αυτή λίμνη, σε συνδυασμό με την παρουσία των ορεινών όγκων (Μπέλλες, Κρούσια) αποτέλεσαν έναν σπάνιο συνδυασμό φυσικών βιότοπων με μεγάλη ποικιλία ζώων, φυτών, πουλιών, ψαριών.
Χαρακτηριστικό της λίμνης είναι ότι μεγάλη επιφάνεια στο ΒΔ τμήμα της καλύπτεται από νούφαρα, μια έκταση 5.000 στρ. περίπου, που είναι η μεγαλύτερη στην Ελλάδα. Επιπλέον, ο υγροβιότοπος της λίμνης Κερκίνης, είναι ο σπουδαιότερος τόπος διαχείμανσης σ’ όλη την Ευρώπη, του Αργυροπελεκάνου, ενός είδους που κινδυνεύει να εξαφανισθεί.
